Blog

Stres

Stres, insan hayatındaki itici güç ve motivasyon kaynağıdır. Vücudun herhangi bir tehlike anında veya herhangi bir tepsi verilmesi gerektiği anda verdiği reaksiyondur(savaş, kaç). Tehlike olarak tanımladığımız olay gözlenen gerçek bir durum olabileceği gibi zihnin tehlike olarak algıladığı bir durum da olabilir. Stres aslında hayatta kalmak için gerekli olan temel içgüdülerimizden biridir. Stres, kişinin kendini korumak için ortaya çıkan bir duygudur. Bireyde bu duygu çok fazla ortaya çıktığında bireyin yaşam kalitesine ve işlevselliğine olumsuz etki edebilir. Gündelik yaşam, okul, aile, çalışma ortamı gibi ortamlar bireye çok stres verici hale dönüşebilir. Stresin çok fazla ortaya çıkması kişinin günlük yaşantısında dengeyi sağlamasını ve sorumluluklarını yerine getirmesini zorlaştırır. Stres, sadece olumsuz durumlarda değil; kişinin hayatındaki değişiklikler sonucunda da gözlemlenebilir. (Yeni okul, yeni iş, taşınma vb.) günlük olayların yanında; travmatik olaylar sonrasında, belirsizlik içeren durumlarda, içsel çatışmalar, uyum gerektiren durumlar yaşandığında da ortaya çıkabilir.

Belirtiler

Kalp çarpıntısı, baş, boyun ve sırt ağrıları, yorgunluk hissi, kaslarda gerilme, nefes alıp verişin sıklaşması, baş dönmesi, bulantı veya kusma, sindirim sisteminde problem, bağışıklık sisteminin zayıflaması, cinsel arzunun kaybı, isteksizlik, zevk alamama, yalnızlık hissi, depresyon, bunalmışlık hissi, huzursuzluk, öfke, kaygı bozukluğu, endişeli hal, unutkanlık, odaklanmada zorluk yaşama, olumsuz bakış açısı, karar verme güçlüğü, muhakeme becerilerinin zayıflaması, uyku bozukluğu, iştah problemleri, erteleme davranışı, tırnak yeme, saç yolma, bir işe başlamakta ve sürdürmekte zorlanma, sosyal ortamlardan soyutlanmak olarak gözlenebilir.

Baş Etme Yolları

Stres düzeyini azaltabilmek için kaynağını bulmak izlenilecek yolun adımıdır. Baş etme konusunda yöntem geliştirmeyi kolaylaştırır. Bireyin stres belirtilerini tanımlaması ve stres anının farkında olması bir diğer adımdır. Çok yoğun stres altında olan bireylerin ruh sağlığı uzmanından destek alması gerekir. Psikolojik danışmanlıkta sorunun kaynağı bulunur ve beş etme yollarını güçlendirecek müdahaleler yapılır.

Stresin tetikleyici faktörlerini ve kaynağını bulmak için günlük duygu düşünce ve davranışların kaydını tutmak farkındalığı arttıracaktır. Stres anında nefes egzersizleri uygulamak, düzenli ve doğru şekilde nefes almak stres düzeyinin azalmasında ve kontrol altına alınmasında kolaylık sağlar. Psikolojik danışmanlık sürecinde danışanların; bedensel olarak gevşemeyi (nefes egzersizleri) öğrenmeleri, olay-düşünce-duygu-davranış arasında bağ kurarak düşünce sisteminde değişiklik yapabilmeleri amaçlanır.

Stresle baş etmek için bireyin beslenme, uyku düzeni, fiziksel egzersiz, sosyal iletişim kurma ve sürdürme becerilerini geliştireme, geçmiş ve geleceğe değil ana odaklanmayı öğrenme, uygulanabilecek yöntemlerin başındadır.

Psikolog Saliha Şamandar.